تصمیم گیری چند هدفه فازی

تصمیم گیری چند هدفه فازی در حل یک مساله vmp  بهتر آن است که از یک t-norm  مناسب برای برقراری ارتباط بین توابع هدف استفاده نماییم، یعنی:

Max {f1(x), f2(x)…fk(x)}

x € X

Max T {f1(x), f2(x)…fk(x)}

Ri ≤ Mi = Max {fi(x)}

پس از تعیین T-norm یابد تابع کاربردی مناسبی برای آن تعریف نمود. یکی از توابع کاربردی مورد استفاده به صورت زیر می باشد:

تصمیم گیری چند هدفه فازی
تابع عضویت کاربردی

به طوری که در آن:

Ri ≤ Mi = Max {fi(x)}    x € X            و        ri ≥ mi = Min {fi(x)}     x € X

ri   بیانگر حداقل سطح ارضا و Ri بیانگر حداکثر سطح ارضا کامل تابع هدف iام می باشد. نمودار زیر این مطلب را نشان می دهد.

تابع عضویت خطی
تابع عضویت خطی

مقدار حداکثر تابع هدف

در این روش برای بدست آوردن تابع عضویت اهداف، ابتدا مقدار حداکثر با همان مقدار بهینه هر هدف به طور مجزا از سایر اهداف در مواجه با محدودیت ها حل می شود. مقدار حداکثر هدف iام را Mi  نامیده و به صورت ذیل بدست می آید.

مقدار حداکثر هدف iام
مقدار حداکثر هدف iام

تصمیم گیری چند هدفه فازی تصمیم گیری چند هدفه فازی تصمیم گیری چند هدفه فازی تصمیم گیری چند هدفه فازی

مقدار حداقل تابع هدف

سپس مقدار حداقل تابع هدف iام به عنوان بدترین مقدار mi نشان داده می شود به صورت ذیل محاسبه می شود:

مقدار حداقل تابع هدف iام
مقدار حداقل تابع هدف iام

در نتیجه برای تابع هدف iام همیشه رابطه روبرو برقرار است:

تابع هدف iام
تابع هدف iام

با محاسبه Mi  و mi برای اهداف مساله می توان طبق رابطه زیر تابع عضویت حداکثر شدن هر هدف را بدست آورد.

تابع عضویت حداکثر شدن
تابع عضویت حداکثر شدن

تصمیم گیری چند هدفه فازی تصمیم گیری چند هدفه فازی تصمیم گیری چند هدفه فازی تصمیم گیری چند هدفه فازی

منحنی تابع عضویت تابع هدف iام در شکل زیر به تصویر کشیده شده است.

منحنی تابع عضویت تابع هدف iام
منحنی تابع عضویت تابع هدف iام

در نهایت جواب بهینه مسئله طبق تعریف با رابطه زیر بدست می آید.

تصمیم گیری چند هدفه فازی
تصمیم گیری چند هدفه فازی

مثال تصمیم گیری چند هدفه فازی:

فرض کنید مسئله تصمیم گیری چندهدفه فازی به صورت ذیل تعریف شود:

Max f1(x)=2x+1

Max f2(x)=-3x+5

S.t

0<=s<=2

ابتدا مقادیر حداکثر و حداقل تابع هدف به شرح ذیل محاسبه می شوند:

M1=max (0<=x<=2) {2x+1} =2(2) + 1= 5                  m1=min (0<=x<=2) {2x+1} =2(0) + 1= 1

M2=max (0<=x<=2) {-3x+5} =-3(0) +5= 5                m2=min (0<=x<=2) {-3x+5} =-3(2) +5= -1

در نتیجه تابع عضویت اهداف به صورت زیر بدست می آیند:

µ1(f1(x)) = (2x+1)-1 / 5 -1 =0.5x                      µ2 (f2(x)) = (-3x+5)-1 / 5 – (-1) =-0.5x + 1

در نتیجه مساله تصمیم گیری چند هدفه فازی تبدیل به مسله ذیل می شود:

Max min {0.5x, -0.5x+1}

s.to 0<=x<=2

تصمیم گیری چند هدفه

تبدیل عبارت max min  به یک عبارت برنامه ریزی دو بعدی خطی

Max ʎ

s.to

ʎ<=0.5x

ʎ<=-0.5x+1

0<= ʎ<=2

0<= ʎ<=1

جواب بهینه مساله برنامه ریزی خطی فوق برابر x=1  و 0.5 = ʎ که با استفاده از روش ترسیمی فضای جواب و نقطه بهینه به تصویر کشیده شده است.

Max f1(x)=2x+1   => f1*(x) = 2(1)+1 = 3

Max f2(x)=-3x+5 =>  f1*(x) = -3(1)+5 = 2

جواب و نقطه بهینه
جواب و نقطه بهینه

در جواب بهینه که مقدار 0.5 = ʎ بدست آمده بیانگر این است که اهداف مسئله با درجه 0.5 در راستای بهینه شدن همزمان ارضا می شوند.

مثال 2:

Max: x

Max: 1-x

s.to 0 ≤ x ≤ 1

hi(fi(x))= 1- [Mi – Fi(x)]/[Mi – mi]

M1 = max {f1(x) = x} = 1      M2 = max {f2(x) = 1-x} = 1

x € [0,1]                                 x € [0,1]           

m1 = min {f1(x) = x} = 0       m2 = min {f1(x) = 1-x} = 0

x € [0,1]                                 x € [0,1]     

h1 (f1(x)) = 1 – [1 – x] / [1 – 0] = x

h2 (f2(x)) = 1 – [1 – (1-x)] / [1 – 0] = 1-x

حال اگر ازT-norm  مینیمم برای یکپارچه سازی توابع هدف استفاده کنیم، یک مساله تک تابعه به صورت زیر خواهیم داشت:

Max min {x, 1-x}

s.to 0 ≤x≤1

جواب منحصر به فرد این مساله برابر X* = 0.5  خواهد بود و ارزش بهینه توابع هدف برابر  (0.5 , 0.5) می باشد.

حال  اگر از t- norm  تفاضل کماندار برای یکپارچه سازی توابع هدف استفاده نماییم، مساله تک تابعه به صورت زیر خواهد بود

T-norm کماندار = 1 – T(x, y) = max (x+y-1, 0)

Max min {x, 1-x} تبدیل می شود به: Max Max {x+ (1-x) -1, 0}

 جواب این مساله کل بازه [0,1]  می باشد. یعنی با استفاده از t-norm  تفاضل کماندار جواب نه به صورت یک نقطه بلکه به صورت یک بازه ارائه می گردد.

نکته: در حالت عمومی فرض بر این است که اهداف و محدودیت های مسئله از درجه اهمیت یکسانی برخوردار هستند. در حالی که ممکن است اهمیت اهداف و محدودیت های مسئله برای تصمیم گیرنده متفاوت باشد. در این حالت یاگر در سال 1976 روشی بر مبانی اهمیت مختلف اهداف و محدودیت ها ارائه نمود. در این روش از وزن های نمایی برای اهداف و محدودیت استفاده می شود.

وزن های نمایی
روش آنتروپی شانون فازی Fuzzy Shannon Entropyروش Fuzzy Multimoora مولتی مورا فازیروش AHP فازیروش کوکوسو فازی Fuzzy cocoso
فازی زدایی یا دیفازی سازیروش واسپاس فازیمثال روش BWM فازیروش بهترین بدترین فازی
روش ماباک فازیروش سوارا فازیروش تحلیل رابطه خاکستری فازیروش کوپراس فازی
روش اراس فازیروش مورا فازیمثال روش ANP فازیروش ANP فازی
مثال دلفی فازیتکنیک دلفی فازیمثال روش دیمتل فازیروش دیمتل فازی
مثال روش پرومته فازیروش پرومته فازیمثال روش الکتره فازیروش الکتره فازی
تاپسیس فازیمثال تاپسیس فازیمثال ویکور فازیویکور فازی
مثال SAW فازی (ساو فازی)روش SAW فازیمثال روش AHP فازیای اچ پی فازی
ای اچ پی فازی با مثالمثال دیفازی سازیسیمپلکس فازینرخ سازگاری در ahp فازی
روش رتبه بندی یاگرمرتب سازی فازیتصمیم گیری چند شاخصه فازیتصمیم گیری چند معیاره فازی
کاربرد مجموعه های فازی

تصمیم گیری چند معیاره

تصمیم‌گیری شامل بیان درست اهداف، تعیین راه‌حل‌های مختلف و ممکن، ارزیابی امکان‌پذیری آنان، ارزیابی عواقب و نتایج ناشی از اجرای هر یک از راه‌حل‌ها و بالاخره انتخاب و اجرای آن می‌باشد. کیفیت مدیریت اساساً تابع کیفیت تصمیم‌گیری است زیرا کیفیت طرح و برنامه‌ها، اثربخشی و کارآمدی راهبردها و کیفیت نتایجی که از اعمال آن‌ها بدست می‌آید همگی تابع کیفیت تصمیماتی است که مدیر اتخاذ می‌نماید.

در اکثر موارد تصمیم‌گیری‌ها وقتی مطلوب و مورد رضایت تصمیم‌گیرنده است که تصمیم‌گیری براساس چندین معیار مورد بررسی قرار گرفته باشد. معیارها ممکن است کمی یا کیفی باشند. در روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره که در دهه‌های اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته‌است به جای استفاده از یک معیار سنجش بهینگی از چند معیار سنجش استفاده می‌شود.

خدمات فرابگیر

  1. تبلیغات در فضای مجازی گوگل، اینستاگرام و فیس بوک.
  2. مدیریت صفحات اجتماعی اینستاگرام و فیس بوک.
  3. برنامه نویسی حرفه ای با جدیدترین متدهای روز دنیا
  4. طراحی وب سایت و سئو نمودن مطالب با جدیدترین راهکارها برای بازدید حداکثری مطالب
  5. خدمات طراحی سربرگ؛ کار ویزیت، لوگو و بسته مدیریتی
  6. پروژهای دانشجویی در زمینه تحقیق در عملیات، آمار و تص
  7. آموزش مجازی برای کاربران در زمینه های درخواستی دوره های موجود در وب سایت

باعث افتخارست که مجموعه ما تا کنون بیش از ۱۲۰۰۰ پروژه موفق در زمینه های متخلف ارائه نموده است که با مراجعه به بخش نمونه کارها در دسترس شما عزیزان قرار گرفته است. در صورتی که تصور می کنید پروژه مورد نظر شما در این دسته بندی ها قرار ندارد با تماس با تیم حرفه ای ما می توانید از مشاوره رایگان بهره مند گردید.

X