تصمیم گیری چندمعیاره
تصمیم گیری شامل بیان درست اهداف، تعیین راه‌حل‌های مختلف و ممکن، ارزیابی امکان‌پذیری آنان، ارزیابی عواقب و نتایج ناشی از اجرای هر یک از راه‌حل‌ها و بالاخره انتخاب و اجرای آن می‌باشد.
کیفیت مدیریت اساساً تابع کیفیت تصمیم گیری است زیرا کیفیت طرح و برنامه‌ها، اثربخشی و کارآمدی راهبردها و کیفیت نتایجی که از اعمال آنها بدست می‌آید همگی تابع کیفیت تصمیماتی است که مدیر اتخاذ می‌نماید.
تصمیم گیری چندمعیاره
در اکثر موارد تصمیم گیری‌ها وقتی مطلوب و مورد رضایت تصمیم‌گیرنده است که تصمیم گیری براساس چندین معیار مورد بررسی قرار گرفته باشد. معیارها ممکن است کمی یا کیفی باشند.
در روش های تصمیم گیری چندمعیاره که در دهه‌های اخیر مورد توجه محقق قرار گرفته است بجای استفاده از یک معیار سنجش بهینگی از چند معیار سنجش استفاده می‌شود.
تصمیم گیری چندمعیاره چیست؟
در مسائل بهینه سازی، یک معیار (معمولاَ سود) برای بهینه سازی تصمیم در نظر گرفته می شود. در بسیاری از مسائل تصمیم گیری، چندین معیار برای اتخاذ تصمیم مناسب در نظر گرفته می شوند. ( در مورد خرید یک ماشین معیارهایی مانند: قیمت، قابلیت اطمینان، ایمنی، مصرف انرژی و … در نظر گرفته می شود)
این معیارها گاه متضاد هستند، یعنی بهینه سازی یکی موجب بهینه بودن مابقی معیارها نمی شود.در این شرایط با مساله تصمیم گیری چندمعیاره مواجه هستیم.
مدل های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) به دو دستهٔ عمده مدل های تصمیم گیری چند هدفه MODM و مدل های تصمیم گیری چند شاخصه MADM تقسیم می‌شود.
در حالت کلی مدل‌های چند هدفه به منظور طراحی و مدل‌های چند شاخصه به منظور انتخاب گزینه برتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت اصلی مدل‌های تصمیم گیری چند هدفه با مدل‌های تصمیم گیری چندمعیاره آن است که اولی در فضای تصمیم گیری پیوسته و دومی بر فضای تصمیم گیری گسسته تعریف می‌گردند.
تصمیم گیری چندمعیاره
در مورد معیارهای به کار رفته در مسائل بطور کلی سه کار باید انجام گیرد :
- تبدیل معیارهای کیفی به کمی
- بی مقیاس کردن معیارها
- تعیین وزنهای نسبی معیارها
چگونگی تحلیل
برای تحلیل یک سیستم چندمعیاره باید عناصر آنرا به خوبی شناخت و آنها را به طور دقیق تعریف کرد و سپس به مدلسازی و تجزیه و تحلیل آن پرداخت. به طور کلی می‌توان گفت مسائل تصمیم گیری چندمعیاره MCDM شامل ۶ مولفه می‌باشند:
- یک هدف یا مجموعه‌ای از اهداف
- تصمیم گیرنده (DM) یا گروهی از تصمیم گیران
- مجموعه‌ای از معیارهای ارزیابی
- مجموعه‌ای از گزینه‌های تصمیم
- مجموعه‌ای از متغیرهای مجهول یا متغیرهای تصمیم
- مجموعه‌ای از نتایج حاصل شده از هر زوج گزینه – معیار
تصمیم گیری چندمعیاره
عنصر مرکزی این ساختار، یک ماتریس تصمیم است که شامل مجموعه‌ای از سطرها و ستون‌هاست. این ماتریس نتایج تصمیم را برای مجموعه‌ای از گزینه‌ها و معیارهای ارزیابی بیان می‌کند.
مسائل تصمیم گیری چندمعیاره پیچیده عموماً از تعدادی تصمیم‌گیرنده تشکیل شده که به آنها گروه‌های ذی‌نفع نیز گفته می‌شود. تصمیم‌گیرنده می‌تواند یک نفر یا گروهی از مردم از قبیل دولت یا نهادهای حقوقی باشد که این افراد با اولویت‌های منحصربه‌فرد خود مشخص می‌شوند.
که اولویت‌ها بر اساس اهمیت نسبی معیارها و گزینه‌های تصمیم می‌باشند. همچنین اولویت‌ها می‌توانند بصورت وزنهای اختصاص داده شده برای معیارهای ارزیابی مورد استفاده قرار گیرند. با اولویت بندی نتایج تصمیم می‌توان بهترین گزینه را انتخاب نمود.
مفاهیم اولیه تصمیم گیری چندمعیاره
- شاخص (attribute): ویژگی های یک گزینه است. برای گزینه یکسری شاخص ها تعریف می شود مانند: کیفیت، هزینه و …
- هدف (object): مقصد نهایی
- آرمان (goal): یعنی اینکه می توانیم برای جواب قطعی حد بالا و پایین تعیین کنیم.
- معیار (Criteria): معیار می تواند هم شاخص هم هدف و هم آرمان باشد.
- جواب و انواع آن: مجموعه مقادیری که به متغیرهای اختصاص داده می شود.
- جواب موجه: مجموعه محدودیت ها را الزام می کند.
- جواب بهینه: بهترین هدف ا نشان می دهد. برای مسایل تک هدفه و تک شاخصه است.
- جواب مسلط: برای مسایل چند هدفه و چند شاخصه است. در تمامی اهداف و یا شاخص ها مثل بقیه می باشد و فقط کافی است در یک مورد بهتر از بقیه باشد آنگاه می گوییم A بر B مسلط است.
- جواب مغلوب: B بر A مغلوب است.
- جواب غیر مسلط (کارا / موثر / بهینه پارتو): در مسایل چند هدفه و چند شاخصه زمانی که بتوان از میان دو معیار یکی را انتخاب نمود.
- جواب ترجیحی: مدیر بر اساس ملاک فرضی از بین جواب های غیر مسلط یکی را انتخاب می کند.
شما می توانید در ادامه انواع این روش ها را مطالعه نمایید.
خدمات فرابگیر
- تبلیغات در فضای مجازی گوگل، اینستاگرام و فیس بوک.
- مدیریت صفحات اجتماعی اینستاگرام و فیس بوک.
- برنامه نویسی حرفه ای با جدیدترین متدهای روز دنیا
- طراحی وب سایت و سئو نمودن مطالب با جدیدترین راهکارها برای بازدید حداکثری مطالب
- خدمات طراحی سربرگ؛ کار ویزیت، لوگو و بسته مدیریتی
- پروژهای دانشجویی در زمینه تحقیق در عملیات، آمار و تصمیم گیری
- آموزش مجازی برای کاربران در زمینه های درخواستی دوره های موجود در وب سایت
باعث افتخارست که مجموعه ما تا کنون بیش از ۱۲۰۰۰ پروژه موفق در زمینه های متخلف ارائه نموده است که با مراجعه به بخش نمونه کارها در دسترس شما عزیزان قرار گرفته است. در صورتی که تصور می کنید پروژه مورد نظر شما در این دسته بندی ها قرار ندارد با تماس با تیم حرفه ای ما می توانید از مشاوره رایگان بهره مند گردید.